Dolgular Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Çürüğünüz olup olmadığını anlamanın birkaç yolu vardır. Gözle muayene bu metodlardan biridir. Diş hekimleri, çürüğü bulamaya yarayan ucu keskin metal bir el aleti kullanır. Yüzeyden görülemeyen çürüklerin bulunabilmesi ise radyografik kontroller ile mümkün olur.
Dolgular sadece çürük dişler için gerekli değildir. Çatlak, kırık ya da tırnak yeme, diş sıkma/gıcırdatma ve dişlerle bir şeyler açmak gibi alışkanlıklar nedeni ile aşınmış dişlerin de dolgu ile yeniden eski haline döndürülmesi gereklidir.
Dolgu Nasıl Yapılır?
• İlk olarak, gerekli ise dolgunuzun yapılacağı diş lokal anestezi ile uyuşturulur.
• Çürük, el aleti, döner alet ya da laser ile temizlenir.
• Çürük uzaklaştırıldıktan sonra, boşluk dolgu için hazırlanır. Dolgunun yerinde kalabilmesi için farklı dolguların farklı tiplerde şekillendirilmeleri gerekmektedir.
• Diş asit jeli ile pürüzlendirilerek dolgunun iyi adaptasyonu için hazırlanır.
• Bonding ajanı dişe uygulanır.
• Dolgu materyali yerleştirildikten sonra birkaç kez mavi, parlak bir ışık ile polimerize edilerek sertleştirilir.
• Dolgu yapıldıktan sonra disk ve lastiklerle cilalanır.
Dolgudan Sonra
Dolgu yapıldıktan sonra hassasiyet ortaya çıkabilir. Diş basınç, hava, tatlı yiyecekler ya da ısıya karşı hassas olabilir. Kompozit dolgular da diğer tip dolgular gibi hassasiyete neden olabilir. Çoğunlukla bu hassasiyet bir ya da iki hafta içinde azalarak sona erer. Hassasiyet yapan şeylerden bu süre içerisinde uzak kalmaya çalışın. Eğer iki hafta içinde azalmayan ve aşırı hassasiyetiniz varsa diş hekiminiz ile temasa geçmelisiniz.
Diş hekiminiz hassasiyetinizin olduğunu bilirse, başka bir dolgu gerekli olduğunda dolgu materyalinde sizin için değişiklikler yaparak hassasiyetinizin azalmasını sağlayacaktır. Ancak dişinizin özel bir materyale ne tepki vereceği de bilinememektedir. Hassasiyetinizi tam olarak açıklamanız diş hekiminizin daha sonra ne yapması gerektiğine önemli ölçüde yardımcı olacaktır. Dolguyu söküp yerine yenisini yerleştirmek mümkündü. Aynı zamanda diş hekimi dolgunun altına diş hassasiyetini giderici ajan da koyabilir. Ancak dolgu derinse sorunu çözebilmek için kanal tedavisi yapılması gerekebilir.
Bazı kişiler ısırdıklarında rahatsızlık hissedebilirler. Farklı nedenleri olan iki tip ağrı vardır.
- İlk tip ağrı, dolgunun dişlerin kapanmasına izin vermemesi ile ısırdığınızda ortaya çıkar ve zamanla kötüleşir. Anestezi etkisi geçtiğinde bunu hissedebilirsiniz. Bu tarz bir ağrınız varsa dolgunuz yeniden şekillendirilmelidir.
- İkinci tip ağrı, dişler birbirine temas ettiğinde ortaya çıkar. Bu çok keskin bir ağrıdır ve galvanik şok adını alır. Dolgusu yeni yapılmış olan dişlerdeki iki metal ve diş arasındaki temastan dolayı oluşur. Ağız içindeki elektrik akımından kaynaklanır. Eğer yeni bir amalgam (gümüş renkli dolgu) dolgunuzun karşısındaki dişinizde altın kaplamalı bir dişiniz varsa galvanik şok oluşur.
Dolgu yerleştirildikten sonra diş hekimi tarafından cilalanır. Buna rağmen kalan keskin köşelerin diliniz ya da yumuşak dokularınızı yaralamaması için diş hekiminiz ile temasa geçmelisiniz.
Geçici Dolgular
Birden fala randevuya ihtiyacınız varsa, diş hekiminiz dişinizin iyileşmesini gözlemlemek için kısa bir süre beklemek istiyor ise, derin bir çürüğünüz var ve pulpa (dişinizin damar ve sinirlerinin bulunduğu tabakası) açığa çıktığı için acil dental tedaviye ihtiyacınız varsa geçici dolguya gereksiniminiz olabilir.
Geçici dolgu ile birlikte dişinizin hassasiyetinin azaldığını görürsünüz. Çünkü geçici dolgu ile pulpa bakterilerden korunur ve hassasiyet azaltılır.
Geçici dolguların içeriklerinde genellikle öjenol adı verilen, karanfil yağından elde edilen ve hafif anestezik özelliği olan bir madde yer alır.
Geçici dolgular bir ya da iki ay içinde düşer, çatlar ya da kırılır. Ağzınızda geçici bir dolgunuz mevcut ise bunu daimi olanı ile değiştirmelisiniz. Değiştirmediğiniz takdirde farklı komplikasyonlar oluşarak dişiniz infekte olabilir.
Düşen Dolgular
Bazı nedenlerden ötürü dolguların düşmesi mümkündür.
İlk olarak, geniş bir dolgu üzerinde sert bir şekilde çiğneme yaptığınız takdirde dolguyu tutan diş ya da dolgunun kendisi kırılabilir. Dolgu yapılırken diş ile dolgu materyali arasına tükürük girmemesi çok önemlidir. Çünkü tükürük dolgu materyali ile dişin birbirine tutunmasını sağlayan bonding adlı materyalin bozulmasına neden olur. Bonding dişe tutunamadığından dolgu düşer.
Çatlamış Dolgular:
Kısa ya da uzun bir süre sonra amalgam dolgularda da kompozit dolgularda da çatlaklar oluşabilir. Dolgu yapıldığı diş yüzeyinden daha yüksekte ise çatlayabilir. Çatlaklar ısırma ya da çiğneme kuvvetleri ile oluşabilir.
Dolguların köşelerinde oluşabilen küçük çatlakların da tamiri mümkündür.
Sızdıran Dolgular:
Dolgunun yan duvarları dişe tam olarak uyumlu değilse sızdırabilir. Böylece tükürük dolgu ve diş arasına sızarak çürük, renklenme ya da hassasiyet oluşturur.
Uzun süredir ağızda olan dolgular da sızdırabilir ve bunların da yenilenmeleri gerekir.
Diş Sıkma ve Gıcırdatma
Diş sıkma ve gıcırdatma dolguların ömrünü kısaltır. Çünkü dolgular karşılayabilecekleri kuvvetten çok daha fazlasına maruz kalırlar ve dişlerde de hassasiyet oluşur. Diş sıkma ve gıcırdatma ile küçük çatlaklar ya da kırıklar oluşabilir.
Dolgularınızı Nasıl Korursunuz?
Hassasiyetiniz varsa ya da dolgunuzda çatlak ya da kırılmış bir kısım görüyor iseniz diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz. Diş hekiminiz dolgularınızı muayene eder ve röntgeninizde dolgularınızda çatlak, sızıntı ya da çürük olup olmadığını kontrol eder.
Diş hekiminizi düzenli aralıklar ile ziyaret etmeli, dişlerinizi fluorlu diş macunu ile fırçalamalı ve günde en az bir kez diş ipi kullanmalısınız. Eğer çok sayıda ya da geniş büyük dolgularınız mevcutsa diş hekiminiz bu dişlerinize fluor cilası uygulayarak çürüğe karşı korunmalarında yardımcı olabilir.
Dolguların Yenilenmesi
Dolguları tamamen çıkarıp yerine yenisini yapmak yerine, çoğunlukla tamir etmek de mümkün olmaktadır. Dolgu yenilenmek zorundaysa dişin durumu yeniden değerlendirilerek en uygun materyal seçilir. Bu durumda sizin görüntü tercihiniz de göz önünde bulundurulur.
